Epidemiologisch onderzoek

Introductie

Epidemiologisch onderzoek gaat na hoe de kans op ziekte samenhangt met milieu factoren in de directe woonomgeving. Dat gebeurt door grote groepen mensen te vergelijken die zich anders gedragen of in een andere situatie verkeren.
Begin jaren '90 werd het eerste GSM netwerk uitgerold. Onderzoek naar de effecten van meerjarige bestraling begon rond 2000. Daarbij zijn er twee stralingsbronnen : Ten eerste de straling afkomstig van de zendmast (ook als je niet belt) en ten tweede die afkomstig van de mobiele telefoon (tijdens bellen).
Wat je bijvoorbeeld kunt meten: Hebben mensen in buurt van een antenne vaker neurologische klachten vergeleken met mensen die er meer dan 500m er vandaan wonen? Of hebben mensen die elk dag een half uur mobiel bellen na 5 jaar meer kans op een hersentumor dan mensen die niet mobiel bellen?

Inhoud
1. Onderzoek naar "Gezondheid gerelateerd aan de afstand tot een zendmast"
2. Onderzoek naar "Gezondheid gerelateerd aan (de duur van) mobiel bellen"

1. Onderzoeken naar "Gezondheid gerelateerd aan de afstand tot een zendmast"

1a. Het Naila onderzoek (Duitsland)
1b. Israël (Nitenya 2004)
1c. Santini (Frankrijk 2002)
1d. Dr. Gerd Oberfeld (Oostenrijk 2008 )
1e. Navarro "Microgolf Syndroom"(Spanje 2001)
1.f. Overig onderzoek over "gezondheid en afstand tot zendmasten"

1a. Het Naila onderzoek (Duitsland)
In het Duitse plaatsje Naila zijn 10 jaar lang (vanaf 1994) de kankergevallen geregistreerd nadat er een zendmast geplaatst werd. Er werden +/- 1000 inwoners geselecteerd en verdeeld in twee groepen: Groep A woont binnen 400 meter afstand van een GSM zendmast en Groep B verder dan 400 meter er vandaan.
Resultaat:
Tijdspanne 1994- 1999 : 2,2 keer zoveel kans op kanker bij < 400 meter van antenne
Tijdspanne 1999- 2004 : 3,3 keer zoveel kans op kanker bij < 400 meter van antenne
Bronnen
http://www.baubiologie-regional.de/eine_news.php3?nNewsID=243
http://www.elektrosmog-messen.de/naila-studie-kurzfassung.pdf

1b. Israël (Nitenya 2004)
Dit onderzoek concludeert net als het Naila onderzoek (zie hierboven) dat mensen die nabij een GSM zendmast wonen een sterk verhoogde kans op het krijgen van kanker hebben
Resultaat:
Indien woonachtig binnen 350 meter van een GSM/UTMS mast : 4* zoveel kans op kanker
Bronnen
Dit onderzoek is uitgevoerd door : Ronni Wolf M.D., Danny Wolf M.D. (medical doctor) Gepubliceerd in: International Journal of Cancer Prevention, Volume 1, Number 2, april 2004
Link http://www.powerwatch.org.uk/news/20050207_israel.pdf

1c. Santini (Frankrijk 2002)
Via vragenlijsten zijn verschillende effecten gemeten bij 530 mensen die al dan niet in de nabijheid van een GSM zendmasten wonen.
Resultaten :
Binnen een afstand van 300 meter : meer vermoeidheid
Binnen een afstand van 200 meter : toename van hoofdpijn, verstoorde nachtrust e.a.
Binnen een afstand van 100 meter : toename van geïrriteerdheid, geheugenverlies, duizeligheid, minder libido, misselijkheid, slaapstoornissen, en depressie

Referenties en bronnen
Gepubliceerd in: Pathol Biol (Paris). 2002 Jul;50(6):369-73. Door: Santini R, Santini P, Danze JM, Le Ruz P, Seigne M.

1d. Dr. Gerd Oberfeld (Oostenrijk 2008 )
Oberfeld e.a. deden onderzoek bij een "NTM- 450" zendmast in het dorp Hausmannstätten"
Resultaat :
Binnen 200m komt 5 - 8 keer zoveel kanker voor dan op 1200m afstand.
Bron : http://www.apdr.info/electrocontaminacion/Documentos/Investigacion/ESTUDOS%20EPIDEMIOLOXIDOS%20E%20ANTENAS/Graz_resumo_ingles.pdf

1e. Navarro "Microgolf Syndroom"(Spanje 2001)
In Murcia, Spanje, is een gezondheidsonderzoek uitgevoerd om het 'microgolf syndroom' in de buurt van een basisstation voor mobiele telefoons te evalueren. De onderzochte effecten waren vermoeidheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, misselijkheid, verlies van eetlust, slapeloosheid, depressie, concentratiestoornissen, geheugenverlies, huidveranderingen, visuele- en auditieve disfunctie, duizeligheid, en veranderingen in bloedsomloop.
Groep 1: Gemiddeld vermogen van de straling (afstand zendmast < 150 m): 0,11 mW / cm2
Groep 2: Gemiddelde vermogen van de straling (afstand zendmast > 250 m): 0,01 mW / cm2
* het vermogen van de straling werd gemeten in slaapkamer
Conclusie:
De resultaten lieten een significante correlatie zien tussen de gerapporteerde ernst van de symptomen en de gemeten vermogensdichtheid c.q. afstand tot de zendmast.

1.f. Overig onderzoek over "gezondheid en afstand tot zendmasten"
Onderzoek in Oostenrijk, Polen, Spanje, Egypte e.a. geven dezelfde resultaten.
* Gomez-Perretta C et al. (2013): Subjective symptoms related to GSM radiation from mobile phone base stations: a cross-sectional study.
* Hagström M et al. (2013): Electromagnetic hypersensitive Finns: Symptoms, perceived sources and treatments, a questionnaire study.
* Bortkiewicz A et al. (2012): Subjective complaints of people living near mobile phone base stations in Poland.
* Kato Y et al. (2012): Reported functional impairments of electrohypersensitive Japanese: A questionnaire survey.
* Eger H et al. (2010): [Specific symptoms and radiation from mobile basis stations in Selbitz, Bavaria, Germany: evidence for a dose-effect relationship].
* Breckenkamp J et al. (2010): [Results of a cross-sectional study on the association of electromagnetic fields emitted from mobile phone base stations and health complaints].
* Mohler E et al. (2010): Effects of everyday radiofrequency electromagnetic-field exposure on sleep quality: a cross-sectional study.
* Berg-Beckhoff G et al. (2009): Mobile phone base stations and adverse health effects: phase 2 of a cross-sectional study with measured radio frequency electromagnetic fields.
* Schüz J et al. (2006): The "Mainzer EMF-Wachhund": results from a watchdog project on self-reported health complaints attributed to exposure to electromagnetic fields.
* Santini R et al. (2003): Survey study of people living in the vicinity of cellular phone base stations.
. Voor een overzicht van 14 studies over zendmasten klik hier

2. Onderzoek naar "Gezondheid gerelateerd aan mobiele bellen"

2.1. Prof. Lennart Hardel (Zweden)
2.2. InterPhone Meta Studie (2000)
2.3. Meta analyse van 300 studies (1990- 2015) over gebruik van mobiele telefoon
2.4. Studie in DL Gabriele Berg e.a. 2006

2.1. Lennart Hardel
De verschillende artikelen die het afgelopen decennium door professor Lennart Hardell en zijn team zijn gepubliceerd, worden beschouwd als de best uitgevoerde onderzoeken.
Hardell id hoogleraar oncologie en kanker epidemiologie aan de Universiteit van örebro, Zweden. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op risico-factoren in verband met kanker. Met zijn team deed hij diverse studies over het risico van hersentumoren bij gebruik van mobiele telefoons.
Hardel nam 4000 mensen en vergeleek "het aantal hersentumoren" met de tijd dat ze met hun GSM hadden gebeld. Hieruit bleek een verhoogd tumor risico.

Publicaties
* "Meta-analysis of long-term mobile phone use and the association with brain tumours"
L. Hardell and coll. Int J Oncol. 2008 May;32(5):1097- 1103.
* "Cellular phone use and risk of benign and malignant parotid gland tumors"
S. Sadetski et coll. American Journal of Epidemiology, 167(4); 15 Feb 2008.
* "Mobile phone use and risk of glioma in five north European countries"
A. Lahkola and coll. Int J Cancer. 2007. 120(8):1769- 1775.
* "Cell Phones and Risk of brain and acoustic nerve tumours: the French Interphone case-control study"
M. Hours, E. Cardis and coll. Revue Epid. Santé Publique. 2007 Sept 10.
* "Tumour risk associated with use of cellular telephones or cordless desktop telephones"
L Hardell, K Hansson Mild, M Carlberg, F Soderqvist. World J Surg Oncol. 2006; 4: 74.
* "Use of cellular telephones and brain tumour risk in urban and rural areas"
L Hardell, M Carlberg, and M Hansson. Occup Environ Med. 2005 June; 62(6): 390- 394

2.2. InterPhone Meta Studie (2000)

De Interphone-studie is een van de grootste epidemiologische onderzoeken naar de schadelijke gevolgen van mobiel bellen. Ze werd geccordineerd door The International Agency for Cancer Research (IARC) en er namen dertien landen aan deel. Onderzoekers van over de hele wereld bogen zich over de resultaten die vanaf 2004 bekend werden gemaakt.
De INTERPHONE onderzoekers concludeerden dat er indicaties waren op een verhoogd risico op glioma, en iets minder op meningioma. Bij sterkere en langduriger bestraling aan een kant (ipsilateral) was er verhoogde kans op glioma en tumoren in de temporale kwab.
De onderzoekers werden het niet helemaal eens en ze splitsten zich op in twee partijen: De sceptici die geen enkel verband zagen tussen kanker en mobiel bellen en daarnaast de "bezorgden" die uit de gegevens een duidelijk verband afleidden tussen bepaalde hersentumoren en gebruik van een mobiel.

2.3. Meta analyse van 300 studies (1990- 2015) over gebruik van mobiele telefoon

Malka N. Halgamuge en haar team (Department of Electrical and Electronic Engineering, University of Melbourne, Australia) onderzochten de resultaten uit 300 peer-reviewed publications. Ze identificeerden een aantal significante verschillen bij lage (niet thermische) bestraling door een mobiele telefoon.
* In 746 studies van menselijke cellen werd in 45,3 % een significant effect gevonden
* In menselijke spermacellen (gebaseerd op 19 publicaties)
* In menselijke epitheel cellen (gebaseerd op 89 publicaties)

In dier studies was het aantal hoger bijvoorbeeld:
* Versnelde celgroei in ratten en muizen : significant verschil in 47.3% van de studies.
* Versnelde celgroei in kip, konijn, varken e.a. : significant verschil in 74.4% van de studies

De onderzoekers zeggen: Onze resultaten bevestigen de uitkomsten van het REFLEX project.
Daarin werd beschadiging van cellen geconstateerd ver beneden de officiële (warmte) limieten.
Artikel: Malka N. Halgamuge : "A meta-analysis of in vitro exposures to weak radiofrequency radiation exposure from mobile phones (1990- 2015)"
Bron : https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0013935120301195

2.4. Studie in DL Gabriele Berg e.a. 2006
Mobiel bellen en tumoren
Hersentumor glioma, : 21% verhoging, meningioma 34% verhoging
Bron https://academic.oup.com/aje/article/164/6/538/129926
American Journal of Epidemiology, Volume 164, Issue 6, 15 September 2006